Een Verborgen Risico in het Arubaanse Zorgsysteem
Recente getuigenissen van patiënten onthullen ernstige hiaten in de regulering van nazorg na plastische chirurgie op Aruba hiaten die kunnen leiden tot zware persoonlijke schade en extra kosten voor de samenleving.
Patiëntverhalen: Pijnlijke Lessen uit de Praktijk
Een patiënte, die haar ervaring openbaar op Facebook deelde, blikt terug op een jaar van aanhoudende pijn en onzekerheid na haar operatie:
“Danki mi Dios pa lanta mi for di e cama ey… 16 juli un fecha cu mi no por lubida. Mi darm perforatie… te awe mi ta hopi sentido na mi barica, mi no tin full gevoel, y un bulto (breuk). Esaki no ta un historia, esaki ta mi realidad… Si mi por bisa un conseho, wak bon cu cua dr bo ta hasie su nazorg. Esaki ta mi trauma cu mi ta cana cune tur dia tras di mi smile.”
Ze beschrijft maanden van lijden en ziekenhuisopnames door complicaties na zowel de operatie als de onvoldoende nazorg.
Een andere patiënte, die anoniem wenst te blijven, deed verslag van een schokkende ervaring met postoperatieve massages:
“Slechts twee keer was het met de eigenlijke therapeute; de rest waren meisjes die totaal niet wisten wat ze deden. Ze hadden dit geleerd op YouTube. Het was verschrikkelijk… Ze hebben mijn lichaam vernietigd.”
De massages vonden plaats in een privéruimte, buiten de medische instelling waar de operatie had plaatsgevonden een setting zonder medische waarborging, waar het personeel niet beschikte over erkende opleidingen, licenties of wettelijke bevoegdheid om medische nazorg te bieden aan kwetsbare patiënten. De patiënte liep ernstige brandwonden en bulten op. In één geval werd een drainbuis gesmolten door verkeerd gebruik van apparatuur, wat onmiddellijk medische interventie vereiste:
“Ze hebben me niet alleen verbrand, ze hebben de drainbuis gesmolten."
Meerdere patiënten moesten na soortgelijke ervaringen elders spoedzorg zoeken, wat wijst op een structureel probleem dat verder reikt dan individuele gevallen.
Wie mag wél postoperatieve massages geven?
Medische postoperatieve massages zoals lymfedrainage, littekenbehandeling of oedeemtherapie mogen alleen worden uitgevoerd door bevoegde en speciaal opgeleide professionals. In Nederland (en volgens internationale standaarden) zijn dit meestal:
- Geregistreerde fysiotherapeuten met een specialisatie in oedeemtherapie of littekenbehandeling.
- Huidtherapeuten (met een bacheloropleiding huidtherapie, BIG-registratie, en specialisatie in postoperatieve zorg).
- Gecertificeerde lymfedrainage-therapeuten (zoals Vodder- of Casley-Smith-methode, met aantoonbare opleiding/certificaat).
- (Medisch) massagetherapeuten met een diploma van een erkend instituut, met aantoonbare nascholing in postoperatieve en/of oncologische massage.
Zij moeten voldoen aan:
- Een door de overheid of erkende beroepsvereniging geaccrediteerde opleiding (bachelor, HBO, of vergelijkbaar niveau).
- Geldige registratie (zoals BIG of kwaliteitsregister paramedici).
- Permanente nascholing/certificering in de betreffende massagetechnieken.
- Werken onder toezicht of in nauwe samenwerking met de behandelend arts of specialist.
Personen zonder deze opleiding, zonder registratie of zonder aantoonbare specialisatie mogen géén medische massages uitvoeren bij pas geopereerde patiënten. Onjuiste toepassing kan leiden tot ernstige complicaties, zoals infecties, littekenproblemen, lymfoedeem of orgaanschade.
Analyse: Geregistreerd bij AruBIG maar Wat is de Waarde?
Opvallend is dat de betrokken plastisch chirurg formeel geregistreerd staat bij AruBIG het officiële register voor artsen op Aruba, bedoeld om patiënten te garanderen dat behandelaars voldoen aan de geldende opleidings en kwaliteitseisen. In het schriftelijk interview wordt dit bevestigd. Maar in de praktijk blijkt dat registratie bij AruBIG geen garantie biedt voor daadwerkelijke controle op nazorg, werkwijze of toezicht op personeel.
Steeds vaker klinkt de kritiek dat AruBIG artsen alleen administratief toetst en onvoldoende handhaaft op actuele kwaliteit en klinische verantwoordelijkheid. Dit roept serieuze vragen op over het nut en de betrouwbaarheid van het register als kwaliteitskeurmerk.
Inspectie Volksgezondheid: Niet-ingrijpen ondanks meldingen
Ook bij de Inspectie Volksgezondheid Aruba (IVA) bestaan twijfels over de effectiviteit van toezicht. Patiënten, collega’s en familieleden melden herhaaldelijk ernstige incidenten met de nazorg maar ondanks deze signalen blijkt de inspectie in de praktijk nauwelijks te handhaven. Tot op heden zijn er, ondanks meldingen over misstanden, geen duidelijke maatregelen genomen tegen deze arts of de betreffende praktijk.
Arts Ontloopt Verantwoordelijkheid
Uit het schriftelijk interview blijkt dat de plastisch chirurg zijn verantwoordelijkheid voor nazorg grotendeels uitbesteedt aan externe therapeuten, zonder aantoonbare controle op diploma’s, certificering of kwaliteit van de geboden zorg. De arts erkent:
“Wij werken niet met een specifieke massagist, maar met externe therapeuten. Zij worden door ons getraind in onze massagetechnieken.”
Hij verklaart verder:
“We hebben gecontroleerd of de therapeuten een geldige verblijfs- en werkvergunning hebben voor therapie en massages... Wanneer het aantal patiënten toeneemt, worden andere therapeuten getraind... Ik micromanageer elke patiënt en verwacht hetzelfde van de therapeuten.”
Nergens in het interview bevestigt de arts dat hij verantwoordelijkheid neemt voor de selectie, het toezicht of de daadwerkelijke zorgkwaliteit van deze medewerkers. Ondanks meldingen van ernstige complicaties heeft hij geen aanpassingen doorgevoerd of het toezicht verscherpt. Deze houding wijst op een ontstellend gebrek aan verantwoordelijkheid voor het gehele nazorgtraject een kernverantwoordelijkheid van elke medisch specialist.
Wie Draagt Verantwoordelijkheid? IMSAN, DVG en AZV
De Dienst Volksgezondheid (DVG) en AZV waarschuwen dat dit gebrek aan toezicht op nazorg een systemisch probleem is. DVG signaleert dat zorgprofessionals die opereren in gehuurde operatiekamers en de nazorg delegeren zonder adequaat toezicht, leiden tot complicaties waarvan AZV de ziekenhuis en nazorgkosten moet dragen vaak terwijl die voorkomen hadden kunnen worden.
IMSAN benadrukt stellig:
“Wij verhuren alleen de operatiekamer. De verantwoordelijkheid eindigt zodra de patiënt vertrekt.”
De volledige verantwoordelijkheid voor nazorg ligt dus bij de behandelend arts.
Klacht Indienen bij de Inspectie Volksgezondheid Aruba
Patiënten die soortgelijke problemen hebben ervaren, kunnen zich wenden tot de Inspectie Volksgezondheid Aruba (IVA) via het Meldpunt. De klachtenregeling vereist dat klachten zorgvuldig worden onderzocht volgens artikelen 9–13 van de Landsverordening Kwaliteit in de Gezondheidszorg (Inspectie Volksgezondheid Aruba). Klachten kunnen schriftelijk, telefonisch of via online formulieren ingediend worden via meldpunt@iva.aw of +297 526 2160. Daarbij wordt getoetst of de klacht toereikend is en kan de Inspectie indien nodig verder onderzoek of een inspectiebezoek uitvoeren (PDF beleidsdocument).
Echter, uit de praktijk blijkt dat meldingen zelden tot ingrijpen of zichtbare handhaving leiden.
Een Structureel Probleem en Oproep tot Verandering
Deze situatie onthult een zorgelijke kloof in Aruba’s zorgsysteem: een gebrek aan continuïteit, regie en kwaliteitscontrole tussen de operatiekamer en de nazorgfase. Dit leidt niet alleen tot vermijdbare schade bij patiënten, maar ook tot onnodige druk op het publieke zorgbudget. Publieke middelen worden verspild aan reparatie van voorkombare complicaties. Patiënten lopen onnodige risico’s door gebrek aan toezicht en verantwoordelijkheid bij de artsen zelf. Er is onvoldoende transparantie over wie bevoegd is nazorg te verlenen.
Partijen op gezondheidsniveau verdienen transparante nazorgprotocollen, inclusief certificering en opleiding van nazorgverleners; duidelijke wettelijke aansprakelijkheid voor alle betrokken partijen in de nazorg; en actieve monitoring en handhaving door Inspectie en relevante instellingen.
En een grondige herziening van de rol, toetsing en het toezicht van AruBIG en Inspectie zelf.
Wat Patiënten Moeten Weten
Voordat u een operatie ondergaat:
- Vraag wie uw nazorg zal uitvoeren en controleer hun kwalificaties.
- Eis schriftelijke uitleg van het nazorgtraject.
- Meld ernstige complicaties direct bij uw arts én via het Meldpunt IVA.
Slot: Publieke Gezondheidszorg Verdient Echt Toezicht
Dit artikel maakt duidelijk dat nalatigheid, vrijblijvendheid en het afschuiven van verantwoordelijkheid door behandelend artsen niet langer geaccepteerd kan worden. Het is zorgwekkend dat zelfs registratie bij AruBIG en meldingen bij de Inspectie Volksgezondheid geen garantie blijken voor daadwerkelijke bescherming van patiënten. Patiënten hebben recht op veilige zorg, vanaf het operatiemoment tot en met het volledige herstel. Wanneer een arts weigert zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de nazorg en deze overlaat aan onvoldoende gekwalificeerd en niet-gecontroleerd personeel, wordt niet alleen het individuele belang, maar ook het publieke belang ernstig geschaad.
Dit artikel is bedoeld voor publieksinformering en maatschappelijke bewustwording. Heeft u zelf ervaringen met soortgelijke complicaties, dan raden wij u aan contact op te nemen met de Inspectie Volksgezondheid Aruba via meldpunt@iva.aw of +297 526 2160. Uw melding stelt de Inspectie in staat patronen in nazorgfouten te herkennen en daar corrigerend op te handelen.
Redactionele noot: De betrokken plastisch chirurg werd schriftelijk geïnterviewd voor dit artikel en heeft voorafgaand een formele interviewovereenkomst ondertekend. Hij stemde in met publicatie van zijn antwoorden, parafrasering en samenvatting, onder voorwaarde van redactionele onafhankelijkheid voor Amigoe Aruba, conform artikel 260 Sv en artikel 10 EVRM.
