In maart 2025 bracht Netflix Adolescence uit, een vierdelige misdaadserie die al snel bovenaan de kijklijsten van het platform stond. Gecreëerd door Jack Thorne en Stephen Graham, volgt de serie het aangrijpende verhaal van de 13-jarige Jamie Miller (Owen Cooper), een ogenschijnlijk normale tiener die wordt gearresteerd voor de brute moord op zijn klasgenoot Katie Leonard. Gefilmd in een indrukwekkende one-take stijl, is Adolescence niet alleen een technisch hoogstandje – het is ook een indringende verkenning van incel-cultuur, giftige mannelijkheid en de verborgen gevaren in het digitale leven van de jeugd van vandaag. Terwijl de serie zich ontvouwt, stelt het een beklemmende vraag: hoe wordt een “normale” jongen uit een liefdevol gezin een moordenaar?
Wat Is Incel-Cultuur?
De term “incel” staat voor “involuntary celibate” (onvrijwillig celibatair) en beschrijft een overwegend mannelijke online subcultuur die wordt gekenmerkt door frustratie over een vermeend gebrek aan romantisch of seksueel succes. Wat begon als een kleine internetgemeenschap is in de loop der jaren uitgegroeid tot iets veel duisterders. Incels geven vaak vrouwen en de samenleving de schuld van hun isolement en hangen ideologieën aan die zelfmedelijden combineren met vrouwenhaat, een gevoel van recht en, in extreme gevallen, geweld. Centrale overtuigingen zijn onder meer de “80/20-regel” – het idee dat 80% van de vrouwen alleen geïnteresseerd is in 20% van de mannen – en de notie dat vrouwen oneerlijke macht hebben in relaties, waardoor “minder gewenste” mannen worden afgewezen en verbitterd raken.
Deze ideologie maakt deel uit van de bredere “manosphere”, een netwerk van online ruimtes die rigide mannelijkheid en antifeministische retoriek promoten. Bekende figuren zoals Andrew Tate, die in Adolescence wordt genoemd, hebben deze ideeën versterkt en bereiken miljoenen jonge mannen via sociale media. Hoewel niet alle incels geweld voorstaan, wordt de subcultuur gelinkt aan echte aanvallen, zoals de aanslag van Elliot Rodger in 2014 in Californië, waarbij zes mensen omkwamen en die online een golf van incel-verheerlijking teweegbracht.
Adolescence en de wording van een moordenaar
In het hart van Adolescence staat Jamie, een slimme maar sociaal onhandige tiener wiens leven instort nadat hij Katie doodsteekt in een parkeergarage. De serie presenteert dit niet als een mysterie – camerabeelden bevestigen zijn schuld al vroeg. In plaats daarvan graaft het in het “waarom”, waarbij laag na laag van Jamie’s psyche en omgeving wordt blootgelegd. Wat naar voren komt, is het portret van een jongen die wordt geradicaliseerd door het internet, met name door de giftige stromingen van de incel-cultuur.
Jamie’s verhaal begint met een afwijzing. Nadat een topless foto van Katie rondgaat op Snapchat, vraagt hij haar mee uit, misschien in de hoop te profiteren van haar kwetsbaarheid. Als ze hem afwijst en hem in een cyberpestcampagne een “incel” noemt, blijft zijn vernedering hangen. De serie suggereert dat Jamie’s blootstelling aan online vrouwenhaat – hinted via verwijzingen naar “Andrew Tate onzin” en “red pill” content – zijn woede aanwakkert. In een huiveringwekkende confrontatie in de derde aflevering met een vrouwelijke psycholoog (Erin Doherty) barst Jamie’s gevoel van recht los: “Jij bepaalt niet wat ik doe!” schreeuwt hij, waarmee hij een mix van woede en kwetsbaarheid toont die typisch is voor incel-retoriek.
Toch biedt Adolescence geen simpele antwoorden. Jamie’s ouders, Eddie (Stephen Graham) en Manda (Christine Tremarco), zijn imperfect maar zorgzaam, geen verwaarlozende stereotypen. Zijn school merkt zijn isolement niet op, maar is niet openlijk gewelddadig. De serie suggereert dat incel-ideologie inspeelt op kwetsbaarheden – eenzaamheid, onzekerheid, een behoefte aan verbondenheid – in plaats van een enkele trigger te vereisen. Zoals Thorne heeft opgemerkt, vond hij de logica van incel-ideeën verontrustend herkenbaar voor zijn jongere zelf, wat hun verleidelijke gevaar voor vatbare geesten benadrukt.
Een Technisch en Emotioneel Meesterwerk
De one-take opzet van de show, geregisseerd door Philip Barantini, versterkt de intensiteit. Elke uur durende aflevering speelt zich af in real-time, waarbij kijkers worden ondergedompeld in de chaos van Jamie’s arrestatie, het verdriet van zijn familie en zijn psychologische ontrafeling. Er zijn geen cuts om de klap te verzachten – geen ontsnapping aan de neerwaartse spiraal. Dit weerspiegelt de meedogenloze digitale wereld waarin tieners navigeren, waar schadelijke inhoud zonder pauze kan binnendringen.
Critici hebben Adolescence geprezen als een “technisch meesterwerk” en een “waarschuwend verhaal”. Het weigert Jamie direct te demoniseren – hij wordt zowel dader als tragedie geportretteerd – wat diepte toevoegt. De slotaflevering verschuift naar Eddie’s perspectief, een vader die worstelt met schuld en verlies op zijn verjaardag, met een vernielde bus als extra slag, terwijl Jamie besluit schuld te bekennen. Het is een emotionele dreun die de rimpeleffecten van één gewelddaad onderstreept.
Waarom Het Nu Belangrijk Is
Adolescence komt op een cruciaal moment. Messengeweld onder Britse jongeren neemt toe, en online radicalisering is wereldwijd een groeiende zorg. De serie weerspiegelt reële angsten over hoe ongereguleerde digitale ruimtes jonge mensen vormen. Incel-cultuur, ooit beperkt tot obscure fora, sijpelt nu door naar mainstream platforms, met figuren als Tate die begin 2025 meer dan 10 miljoen volgers op X hebben. Studies linken incel-ideologie aan gewelddaden, en overheden beginnen het te classificeren als een bedreiging voor binnenlandse terreur.
De show predikt geen oplossingen, maar roept dringende vragen op. Hoe controleren ouders een online wereld die ze amper begrijpen? Kunnen scholen de genderkloof overbruggen die deze spanningen voedt? Thorne pleit voor radicale actie, zoals een verbod op smartphones voor onder-16-jarigen, met het argument dat jonge hersenen de filters missen om giftige ideeën te weerstaan. Of dat haalbaar – of voldoende – is, blijft onderwerp van debat, maar Adolescence maakt duidelijk dat het probleem negeren geen optie is.
Een Spiegel voor de Samenleving
Adolescence gaat niet alleen over incels; het gaat over een samenleving die worstelt om contact te maken met haar jeugd. Het is een ontnuchterende herinnering dat de gevaarlijkste plek voor een tiener misschien wel alleen in hun slaapkamer is, scrollend door een feed die antwoorden belooft maar gif levert. Met ijzersterke acteerprestaties – vooral van nieuwkomer Owen Cooper – en een gedurfd verhaal, entertaint de serie niet alleen – het eist een gesprek. Terwijl Jamie’s verhaal vervaagt naar zwart, blijven kijkers achter met de vraag: hoeveel meer Jamies zijn er, en wat is er nodig om hen te bereiken voor het te laat is?
