Nederland meldt akkoord, maar Staten van Aruba ontkennen instemming – oppositie eist bewijs van goedkeuring
Oranjestad – De politieke onrust in Aruba neemt toe nu er onduidelijkheid heerst over de vermeende goedkeuring van de Rijkswet Houdbare Overheidsfinanciën Aruba (HOFA). Een nota van het Nederlandse Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK), gedateerd 20 augustus 2025, stelt dat Nederland en Aruba op 13 augustus overeenstemming hebben bereikt over de tekst van de wet.
Maar volgens meerdere leden van de Staten is er nooit een formeel besluit of stemming geweest waarin het Arubaanse parlement deze instemming bekrachtigde. Oppositieleden eisen nu openbaarmaking van de documenten waarop Nederland zijn bewering baseert.
August 2025: bestuurlijk akkoord zonder parlementaire bekrachtiging
Volgens de Nederlandse nota en de begeleidende brief van staatssecretaris Alexandra van Huffelen is de Rijkswet HOFA besproken tijdens een bestuurlijk overleg op 13 augustus 2025, waarna de Rijksministerraad (RMR) op 29 augustus toestemming gaf om de wet in internetconsultatie te brengen.
In die nota staat dat “Aruba de Staten heeft geïnformeerd en ingestemd heeft met de tekst van de Rijkswet”. Die formulering wekt de indruk dat het Arubaanse parlement al formeel zou hebben ingestemd met het ontwerp.
Maar in Oranjestad klinkt een ander verhaal.
Verschillende Statenleden verklaren dat zij geen enkel document of verslag hebben gezien dat de beweerde goedkeuring bevestigt. De oppositie spreekt van een bestuurlijke misstap en vraagt zich af waar de officiële Statenstukken zijn die deze instemming zouden onderbouwen.
“Nederland zegt dat Aruba akkoord is, maar niemand in dit parlement heeft dat gezien, laat staan gestemd,” zei een oppositielid tijdens de Statenvergadering. “Als dit akkoord er is, dan willen wij het zwart-op-wit zien.”
Minister Gerlien Croes in het oog van de storm
De controverse richt zich op minister Gerlien Croes (FUTURO), die naast haar portefeuille voor Onderwijs en Innovatie ook verantwoordelijk is voor Koninkrijksrelaties. In die hoedanigheid vertegenwoordigt zij Aruba in het overleg met Nederland over wetgeving binnen het Koninkrijk.
Volgens parlementaire bronnen zou Croes een exemplaar van een reeds ondertekend document uit Den Haag hebben ontvangen in augustus, maar dat document nooit officieel aan de Staten hebben voorgelegd. Dit voedt de indruk dat de regering mogelijk zonder parlementaire bekrachtiging heeft ingestemd met een conceptwet.
Croes, die eerder de nadruk legde op transparantie en goed bestuur, heeft tot dusver geen uitgebreide verklaring afgelegd. Haar partij FUTURO stelt dat de communicatie met Nederland “een lopend proces” is en dat “geen formeel akkoord is gesloten zonder parlementaire instemming”.
Ondertussen groeit de politieke druk: oppositieleden eisen een spoeddebat en een onafhankelijke reconstructie van de gebeurtenissen rond het bestuurlijk overleg van augustus.
Wat is de Rijkswet HOFA?
De Rijkswet Houdbare Overheidsfinanciën Aruba (HOFA) is bedoeld om de financiële stabiliteit en begrotingsdiscipline binnen het Koninkrijk der Nederlanden te versterken.
De wet legt vast dat Aruba structureel een sluitende begroting moet voeren, dat tekorten moeten worden beperkt en dat toezicht vanuit de Rijksministerraad kan worden verscherpt bij overschrijdingen.
Voorstanders zien de wet als een noodzakelijke stap naar duurzame overheidsfinanciën. Tegenstanders noemen het een inperking van Aruba’s financiële autonomie en waarschuwen voor “koloniaal financieel toezicht in nieuwe vorm”.
Professor Elzinga, expert staatsrecht, zei eerder dat “de wet niet noodzakelijk is” en dat Aruba “via bestaande afspraken al voldoende toezichtmechanismen heeft”.
Politieke gevolgen en groeiend wantrouwen
De affaire heeft geleid tot grote spanningen binnen de coalitie tussen AVP en FUTURO.
De oppositie beschuldigt de regering van “bewuste misleiding” en stelt dat de Staten buiten spel zijn gezet.
Coalitieleden roepen op tot rust, maar erkennen dat de communicatie tussen regering en parlement “tekort is geschoten”.
Een parlementariër uit de oppositie verklaarde:
“Als Nederland denkt dat Aruba akkoord is terwijl het parlement nooit heeft gestemd, dan is er niet alleen sprake van miscommunicatie, maar van een institutionele crisis.”
Politieke analisten waarschuwen dat de affaire de geloofwaardigheid van minister Croes en haar partij ernstig kan aantasten, zeker nu FUTURO zich profileert als partij van integriteit en transparantie.
Kern van het probleem
De kern van de crisis ligt in het verschil tussen “bestuurlijke overeenstemming” (tussen regeringen) en “parlementaire goedkeuring” (door de Staten).
Nederland communiceerde dat Aruba akkoord was, maar Aruba’s parlement stelt nooit officieel te hebben ingestemd.
Totdat de regering kan aantonen wanneer en hoe die goedkeuring plaatsvond, blijft de centrale vraag in de lucht hangen:
Wie heeft namens Aruba ingestemd met een akkoord dat het parlement nooit heeft gezien?
