Bij elke verkiezingsuitslag hoor je uitspraken zoals: “Kijk! Het volk heeft duidelijk gekozen,” of erger nog: “Het volk heeft een duidelijke boodschap gegeven dat ze willen…” En tot slot misschien wel de ergste: “Het volk heeft gekozen voor een coalitie” of “om partij X en Y naar huis te sturen!” De realiteit is echter dat geen van deze punten waar is. Op geen enkel moment geeft het volk een duidelijke boodschap of kiest het voor een specifieke coalitie. Nee! Het volk stemt volgens hun overtuigingen en geweten. Dat is alles. Niet meer, niet minder! Hoe de resultaten uitvallen, weet niemand van tevoren, laat staan dat men al afspraken kan maken over wat er daarna gebeurt. Het is niet zo dat een groep mensen samenkomt en beslist: “We gaan dit of dat doen.” Dus we moeten stoppen met onzin verkondigen en het simpelweg zeggen zoals het is: “Het volk is gaan stemmen. En dit zijn de resultaten van degenen die daadwerkelijk gestemd hebben, zelfs als dat om verschillende redenen is gebeurd.”
Pas op de dag dat er een extra optie op het stembiljet staat, zoals bijvoorbeeld ‘COALITIE’ of ‘COALITIE tussen partij X en Y’, en mensen daarvoor kunnen stemmen, kun je zeggen dat het volk iets concreets heeft gekozen. Alleen dan, want alleen dan was er een duidelijke keuze voor het volk. Als die optie dan wint, kun je zeggen dat het volk “voor een coalitie” of “voor een andere specifieke situatie” heeft gekozen. Op dit moment stemt het volk op een ‘kandidaat’ op een politieke lijst.
Het is waar dat een groep binnen een partij kan zeggen: “Wij zijn sympathisanten van partij X en we stemmen op die partij.” Maar zelfs dan is er geen garantie dat iedereen daadwerkelijk op die partij stemt. De enige controle kan bijvoorbeeld zijn dat een waarnemer (een persoon van een partij die bij het stembureau zit en bijhoudt wie komt stemmen) achteraf kan bevestigen dat een specifieke persoon is komen stemmen en heeft aangegeven op een bepaalde kandidaat te hebben gestemd. Maar als het resultaat aantoont dat die kandidaat geen stemmen heeft gekregen, is er nog steeds geen zekerheid over hoe die persoon daadwerkelijk heeft gestemd.
Stemmen gebeurt in volledige geheimhouding, en alleen jij en het stemhokje weten op wie je hebt gestemd. Zelfs als je er publiekelijk voor uitkomt, is dat geen garantie. Veel mensen zeggen dat ze op een bepaalde kandidaat hebben gestemd, maar blijken uiteindelijk op iemand anders te hebben gestemd.
Tijdens elke verkiezing worden er talloze nonsensuitspraken gedaan, en zelfs politici, die het beter zouden moeten weten, doen hieraan mee. Deze verkiezing was niet anders. “Het volk heeft een duidelijke boodschap gegeven!” riep een politicus na een voor hem ongunstige uitslag. Minder mensen stemden op zijn partij; dat was geen “gecoördineerde” actie. Het klopt dat zijn partij minder steun kreeg, wat kan worden geïnterpreteerd als een afwijzing, maar niet als een georganiseerde strafactie. Een partij die goed scoort, kan hetzelfde zeggen: een meerderheid heeft voor hen gestemd, maar dat gebeurde ook niet gecoördineerd.
Deze boodschap is daarom simpel: stop met zeggen dat “het volk heeft gekozen voor een bepaalde samenstelling,” want dat is simpelweg niet waar. Bij de laatste verkiezingen gaf het volk AVP 6, MEP 6, FUTURO 2 en PPA 1 zetel. De restzetels werden door het systeem verdeeld en gingen niet naar deze partijen. Dus zelfs een coalitie van AVP/FUTURO is niet iets wat “het volk heeft gekozen,” en hetzelfde geldt voor MEP/FUTURO. Laten we serieus blijven!
